Eksperci z Politechniki Wrocławskiej i IMGW-PIB rozbudują cyfrowy atlas opadów

Specjaliści z Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowego Instytutu Badawczego (IMGW-PIB) oraz naukowcy z Wydziałów Inżynierii Środowiska i Matematyki Politechniki Wrocławskiej będą pracować nad rozbudową cyfrowego atlas opadów miarodajnych PMAXTP – poinformował w środę PAP Michał Ciepielski z biura prasowego Politechnik Wrocławskiej.

PMAXTP to cyfrowe narzędzie zawierające dane o opadach maksymalnych w dowolnej lokalizacji na terenie całej Polski. Atlas zawiera modele probabilistyczne i dane ze stu stacji pomiarowych zlokalizowanych na terenie całego kraju. Pierwotna wersja atlasu powstała w 2022 r. i bazowała na danych z lat 1986–2015. Teraz narzędzie zostanie zaktualizowane o dane z lat 2016-2025 oraz zmienne związane ze zmianami klimatycznymi. Realizacja przedsięwzięcia został wsparta kwotą 1,5 mln zł w ramach programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko (FEnIKS).

Prof. Bartosz Kaźmierczak, dziekan Wydziału Inżynierii Środowiska Politechniki Wrocławskiej, podkreślił, że wiarygodna informacja o opadach jest kluczowa w wielu dziedzinach inżynierii i gospodarki wodnej. „Atlas jest dostępny w ramach publicznych danych otwartych dla każdego, natomiast w sposób szczególny jego zawartość służy szerokiej grupie odbiorców w sektorze publicznym i prywatnym” – wskazał.

Specjalistycznymi użytkownikami PMAXTP są inżynierowie projektujący na przykład systemy kanalizacji deszczowej czy odwodnienie dróg i torowisk. Z atlasu korzystają też architekci i planiści gospodarki przestrzennej i krajobrazowej, a także urzędnicy samorządowi. „Bez danych z atlasu, niemożliwe byłoby prawidłowe i bezpieczne eksploatacyjnie wymiarowanie systemów kanalizacyjnych zamkniętych lub otwartych, zbiorników retencyjnych oraz towarzyszącym im układom technologicznym, takim jak przepompownie” – dodał prof. Kaźmierczak, cytowany w komunikacie.

Dziekan Wydziału Inżynierii Środowiska PWr podkreślił, że nowa, rozszerzona wersja atlasu PMAXTP będzie też wsparciem dla przedsiębiorstw wodno-kanalizacyjnych oraz firm wykonawczych z branży inżynierii sanitarnej. „W nowej wersji znajdą się komponenty w postaci opadów modelowych, projekcji zmian klimatu, a także ujednoliconych wytycznych projektowych, które ułatwią komunikację między organami administracji państwowej i otoczeniem przemysłowym” – podkreślił profesor.

Dr inż. Marcin Wdowikowski z Katedry Gospodarki Wodno-Ściekowej i Technologii Odpadów, podkreślił, że podstawowym zadaniem w projekcie jest aktualizacja atlasu o najnowsze dane opadowe z lat 2016–2025 i metody zaawansowanej analizy matematycznej. „Następnie skupimy się na opracowaniu opadów modelowych, które będą zawierać informacje o typowych, lokalnych przebiegach czasowych opadów maksymalnych, niezbędnych do analiz numerycznych modelowania hydrodynamicznego” – tłumaczył dr inż. Wdowikowski.

Kolejnym etapem ma być uwzględnienie scenariuszy zmian klimatu w charakterystykach opadowych. To – jak podkreślili naukowcy - pozwoli na projektowanie infrastruktury, która będzie skuteczna, odporna na ekstremalne zjawiska pogodowe, w perspektywie kolejnych dziesięcioleci.

W ramach przedsięwzięcia rozbudowana zostanie również platforma cyfrowa atlasu PMAXTP, tak aby była bardziej intuicyjna i interaktywna.

Politechnika Wrocławska zaznaczyła, że wiodąca rolę w projekcie pełni IMGW-PIB. Do ekspertów z tej instytucji należy dostarczenie i weryfikacja danych pomiarowych. IMGW-PIB zajmie się również aktualizacją atlasu o dane pomiarowe z lat 2016–2025. Naukowcy z wrocławskiej uczelni będą z kolei odpowiadali za innowacyjne elementy projektu.

„Zajmiemy się opracowaniem danych opadowych z wykorzystaniem zaawansowanych modeli probabilistycznych, które posłużą do generowania opadów modelowych. Nasza praca jest szczególnie istotna w kontekście włączenia do atlasu danych prognostycznych na podstawie scenariuszy zmian klimatycznych” – wyjaśnił dr Wdowikowski.

Projekt ma zostać ukończony w połowie 2028 r.(PAP)

pdo/ agt/